PamięćRAM | Poznaj 10 porad które ułatwią zakup (2024)

Chcesz, żeby Twój komputer był bardziej wydajny, nie zacinał się, obsługiwał gry oraz programy szybko i sprawnie? Jeśli tak, to oprócz procesora oraz karty graficznej, zadbaj również o odpowiednią ilość RAM i parametry pamięci. Pamięci RAM pozwalają na przechowywane aktualnie wykorzystywanych danych. Pamięć ta używana jest przede wszystkim do zapisu przebiegu i wyniku pracy programów. Jaka pamięć RAM będzie dla Ciebie najlepsza?

Jeśli chcesz samodzielnie złożyć komputer, zmodyfikować go, bądź też chcesz po prostu być świadomy, jaka jest jakość podzespołów zestawu, warto dowiedzieć się, jak wybrać pamięć RAM. Więcej o budowie komputera dowiesz się z poradnika: Z czego składa się komputer?

Pamięci RAM w sklepie

Spis treści:

• Co to jest pamięć RAM i za co odpowiada?
• Jak sprawdzić pamięć RAM?
• Rodzaje pamięci RAM
• Pamięć RAM DDR5 – nowy standard
• Jak wybrać pamięć RAM – na co zwrócić uwagę?
• Jaka wielkość pamięci?
• Częstotliwość (taktowanie) pamięci
• Opóźnienia (timingi) pamięci
• Napięcie pamięci RAM
• Profil XMP
• Jaka pamięć RAM z dodatkowym chłodzeniem?
• Zestawy wielokanałowe RAM
• Pamięć RAM do serwerów
• Dla kogo pamięć RAM z korekcją błędów ECC?
• Pamięci RAM dedykowane
• Pamięci RAM dla graczy

Co to jest pamięć RAM i za co odpowiada?

Pamięć RAM (Random Access Memory) nazywana jest również pamięcią tymczasową. Wynika to z tego, że gdy tylko wyłączymy zasilanie komputera, wszystkie dane w niej zapisane zostają skasowane. Pamięć RAM używana jest przez komputer tylko wtedy, gdy on działa. Duża ilość tego typu pamięci pozwala przyspieszyć działania wykonywane przez system operacyjny, jej zbyt mała ilość spowalnia pracę.

Dlaczego potrzebujemy taką ulotna pamięć? Odpowiedź jest prosta, jest ona bardzo szybka i znacząco wyprzedza dyski twarde, czy karty pamięci.

Po uruchomieniu komputera uruchamia się w nim system operacyjny, jego najważniejsze moduły zostają załadowane bezpośrednio z dysku twardego do pamięci RAM. To samo dzieje się z oprogramowaniem, które uruchomimy w trakcie pracy na komputerze. Dzięki temu nasz system operacyjny, oprogramowanie oraz gry działają. Wydajność, czyli szybkość działania naszego komputera zależy m. in. od ilości pamięci RAM, im więcej pamięci, a także im lepszej jest ona klasy, tym szybciej i wydajniej działa nasz sprzęt.

Możemy wyróżnić trzy rodzaje pamięci RAM:

• pamięci do komputerów PC
• pamięci do laptopów
• pamięci do serwerów

Jak sprawdzić pamięć RAM?

Aby sprawdzić ile posiadamy pamięci RAM w komputerze, w przypadku Windows 10 lub Windows 11:

• uruchom menu Start
• wpisz informacje o komputerze
• w zakładce specyfikacja urządzenia będzie widniała ilość gigabajtów RAM

Ta informacja może w większości przypadków okazać się niewystarczająca, gdy chcemy dokupić dodatkowe kości pamięci.

Aby zobaczyć dokładnie, jaki mamy typ RAM oraz jego taktowanie, należy pobrać specjalny program diagnostyczny, np. Speccy. Tam w zakładce RAM trzeba podejrzeć pole SPD i pozycję Maksymalna przepustowość, np. DDR-4-2400 (1200 MHz).

Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, by sprawdzić posiadany typ (oraz ilość) pamięci RAM fizycznie, zaglądając do wnętrza komputera. Kości RAM są umieszczone w płycie głównej, do której dostęp będziemy mieć po otworzeniu obudowy. Wykonanie tej czynności może jednak wiązać się z utratą gwarancji.

Gdy jednak zdecydujemy się sprawdzić pamięć bezpośrednio we wnętrzu komputera, należy zwrócić uwagę na oznaczenia zawierające szczegóły na temat typu RAM. Zazwyczaj są to naklejki znajdujące się na kości pamięci RAM lub informacje wygrawerowane na radiatorze kości RAM lub jego układzie scalonym.

Jeżeli planujesz dołożenie dodatkowych kości pamięci, upewnij się, że na płycie głównej są wolne gniazda. Niekiedy pamięci nie można już rozbudować i trzeba zastąpić stare moduły nowszymi, o większej pojemności. Ponadto będziesz musiał także dokupić pamięć tego samego typu, którą już miałeś wcześniej. Jeśli była to pamięć DDR4, nie możesz tak po prostu wymienić jej na DDR5.

Rodzaje pamięci RAM

Pamięć RAM, podobnie jak procesory, czy karty graficznie, ma swoje kolejne generacje. Z każdą kolejną staje się ona coraz bardziej wydajna, szybsza i niezawodna. Jest to oczywiście ich duży plus. Jednak przy wyborze, jaka pamięć RAM sprawdzi się najlepiej w naszym komputerze, należy pamiętać, że kolejne generacje pamięci RAM nie są ze sobą kompatybilne.

Tak więc do płyty głównej współpracującej z wersją DDR3 nie zainstalujesz wersji DDR4. Przy modernizacji swojego komputera trzeba najpierw ustalić, jakiego typu pamięci potrzebujesz. Podobnie pamięć RAM do laptopa – tutaj też należy ustalić obsługiwany typ pamięci.

Jeśli chcesz znaleźć pamięć RAM dla laptopa, musisz szukać pamięci SO-DIMM. Jeśli zaś chcesz znaleźć pamięć RAM dla komputera typu PC, to interesować cię będą pamięci DIMM (DDR DIMM).

Pamięci RAM do komputera

Rodzaje pamięci RAM do komputera – pamięci DIMM:

• pamięć DDR DIMM
• pamięć DDR2 DIMM
• pamięć DDR3 DIMM
• pamięć DDR3L DIMM
• pamięć DDR4 DIMM
• pamięć DDR5 DIMM

Jaka pamięć RAM do desktopa sprawdzi się najlepiej? Jeśli chodzi o pamięci DIMM, to obecnie najczęściej na rynku spotkamy się z pamięciami DDR4, które wyparły standard DDR3. Moduły DDR4 sprawdzą się w najnowszych płytach głównych z gniazdem procesora Intel LGA 1200 lub AMD AM4. Pamięć RAM DDR3 można jednak jeszcze spotkać w starszych komputerach i laptopach.

Czym różnią się od siebie DDR3 i DDR4? Oprócz innego złącza, pamięć DDR4 oferuje większą wydajność i pojemność, a przy tym jest bardziej energooszczędna. Jeśli posiadasz bardzo stary komputer lub laptop, to być może potrzebować będziesz kości DDR2. Mają one mniejszą pojemność i są wolniejsze od DDR3. Starszy standard pobiera też więcej energii elektrycznej.

Pamięci RAM DDR4

Pamięć RAM DDR5

Jesienią 2021 zaczęły upowszechniać się pamięci DDR5. To dzięki nadejściu procesorów 12. generacji Intela (Alder Lake S) oraz płyt głównych kompatybilnych z DDR5. Co ciekawe, płyty główne z DDR5 obsługują równocześnie także DDR4, a więc są bardziej przyszłościowe.

Moduły będą oferować jeszcze większą pojemność i wyższą przepustowość – szybkość osiągnie nawet 6400 MHz, a przy tym mają cechować się niższym zapotrzebowaniem na energię.

Aby skorzystać z najnowszych pamięci DDR5, należy posiadać nowy procesor Intel Alder Lake S lub dostępny od 2022 r. AMD Zen 4, a oprócz tego nową płytę główną.

Jak wybrać pamięć RAM – na co zwrócić uwagę?

Zanim zdecydujemy jaka pamięć RAM najlepiej odpowie na nasze potrzeby, warto zastanowić się nad rzeczą najbardziej podstawową. Ile właściwie potrzebujemy pamięci RAM i ile jesteśmy w stanie umieścić jej w naszym komputerze stacjonarnym.

Na początek sprawdźmy, ile RAM jest w stanie przyjąć i obsłużyć nasza płyta główna. Informacje te dostępne są w specyfikacji na stronie producenta, a model płyty głównej znajdziemy w BIOS, lub bezpośrednio na samej płycie.

W następnej kolejności nasz system operacyjny. To ważne, gdyż 32-bitowy Windows (obecny na bardzo starych zestawach) obsłuży maksymalnie 4GB pamięci RAM. Jeśli chcemy mieć więcej RAM, to musimy zainstalować 64-bitowy system operacyjny – taki zwykle znajduje się na nowszych komputerach i laptopach.

Kupując RAM przede wszystkich należy zacząć od sprawdzenia specyfikacji naszej płyty głównej. Trzeba wiedzieć ile może obsłużyć maksymalnie pamięci i wtedy wybrać kości RAM o najszybszej prędkości (tj. najwyższym taktowaniu). Szybkość RAM wyrażona jest w jednostkach MT/s = megatransferach na sekundę, których odpowiednikiem w terminologii laickiej jest taktowanie wyrażone w MHz.

Dla największej stabilności pamięć powinna mieć ten sam woltaż, jak również tę samą prędkość i pojemność, a także pochodzić od tego samego producenta.

Wskazane są także zestawy wielokanałowe RAM, tj. lepiej jest kupić dwa moduły o mniejszej pojemności RAM niż jeden o większej. Dlaczego? Bo uzyskamy podwójną przepustowość, która pozwoli osiągnąć wyższą wydajność w aplikacjach/grach, które wykorzystują dużo RAM.

Jaka wielkość pamięci?

Jeśli chodzi o zapotrzebowanie na RAM, to jest to już kwestia naszych indywidualnych preferencji oraz oprogramowania, które używamy. Jednak można przyjąć, że minimalnym progiem jest obecnie 8 GB. Pamięć RAM 12 GB to już dużo do prostych zastosowań. Z taką ilością bez kłopotu będziemy mogli używać komputera do prac biurowych, przeglądania Internetu, czy oglądania filmów.

Pamięć RAM dla gracza, w zależności od wymagań naszych gier, powinna liczyć od 16 GB do 32 GB. Większe ilości RAM przydadzą się osobom profesjonalnie zajmującym się obróbką wideo, tworzeniem animacji, czy renderowaniem.

Częstotliwość (taktowanie) pamięci

Jest to istotny parametr pamięci wpływający na jej wydajność. W dzisiejszych pecetach zainstalowane są najczęściej moduły RAM DDR3 taktowane 1600 MHz lub DDR4 na przykład 2666 MHz. Warto jednak wiedzieć, że co prawda pamięć RAM o wysokiej częstotliwości niesie ze sobą pewien wzrost wydajności, lecz nie przełoży się to bardzo znacząco na osiągi całego komputera. Ważna jest przecież także ilość pamięci, wydajność karty graficznej, czy procesora.

Wysoka częstotliwość pamięci istotna jest często dla graczy, czy osób zajmujących się obróbką materiałów wideo. Dla takiego grona użytkowników często kilka procent wzrostu wydajności znaczy bardzo wiele.

Warto też pamiętać, że zysk z podwyższonej częstotliwości odczujemy w szczególności, gdy korzystać będziemy z układu graficznego zintegrowanego z procesorem.

Opóźnienia (timingi) pamięci

Przeglądając parametry techniczne pamięci RAM, zapewne natkniemy się na ciąg czterech cyfr, na przykład 7-7-7-20. W ten sposób oznaczane są opóźnienia. Generalnie im są one niższe, tym lepiej. Nasz komputer będzie nieco szybciej radził sobie z obliczeniami, ale różnica w wydajności będzie mieć mniejsze znaczenie, niż w przypadku częstotliwości, czyli głównego parametru pamięci.

Dla dociekliwych umieszczamy wyjaśnienia, poszczególnych pozycji:

• CAS latency (CL) – to najważniejszy parametr, który ma duży wpływ na wydajność. Oznacza czas, jaki upływa od wysłania żądania, do odczytu danych z określonej kolumny pamięci
• RAS to CAS Delay (RCD) – także ma wpływ na wydajność kości, ale w mniejszym stopniu niż CL
• RP (RAS Precharge) – wpływa na wydajność podobnie jak RCD
• CR (Command Rate) – ten parametr ma niewielki wpływ na wydajność pamięci RAM

Co warto podkreślić, wyższe taktowanie zwykle wymaga też wyższych opóźnień. Przykładowo na rynku są dostępne moduły DDR4 2666MHz z opóźnieniami 15-15-15-35, ale w przypadku szybszych zestawów DDR4 3600MHz często jest to już np. 18-22-22-42.

Napięcie pamięci RAM

Napięcie pamięci RAM zasadniczo nie ma żadnego wpływu na jej wydajność, ale musisz je sprawdzić, żeby uniknąć problemów ze stabilnością działania komputera. Zacznij więc od sprawdzenia listy modułów, które obsługiwane są przez twoją płytę główną.

Ogólnie można przyjąć, że napięcie pamięci RAM typu DDR3 to 1,5V, dla pamięci DDR4 to 1,2V, a dla DDR5 – 1,1V. Woltaż jest też istotny gdy interesuje Cię overclocking, czyli podkręcanie wydajności pamięci.

Są też wydajniejsze kości przeznaczone dla entuzjastów, z mocno podniesionym taktowaniem, ale równocześnie konieczne jest zwiększenie napięcia zasilającego. Zwykle jest ono automatycznie ustawiane przez płytę główną.

Profil XMP

W wydajniejszych modułach zapisano profil XMP (Extreme Memory Profiles), który zawiera wszystkie najważniejsze informacje o parametrach pracy pamięci. Odpowiedni profil zwykle można w prosty sposób wczytać w UEFI płyty głównej, co pozwala zaoszczędzić problemów przy ręcznym konfigurowaniu ustawień.

Jaka pamięć RAM z dodatkowym chłodzeniem?

Wydajne pamięci o bardzo wysokiej częstotliwości wytwarzają więcej ciepła. Aby pamięci RAM były odpowiednio chronione przed przegrzaniem wybierz modele wyposażone w radiatory – odpromienniki ciepła. Zwróć przy tym uwagę, że niektóre rozbudowane radiatory na pamięciach RAM mogą nie zmieścić się obok lub pod chłodzeniem procesora.

Pamięci RAM wyposażone w radiatory warto także zastosować do komputerów zamkniętych w małych, kompaktowych obudowach, np: ITX, micro ATX, mini-ITX, desktop, HTPC, SteamMachines, gdzie przepływ chłodnego powietrza jest mniejszy niż w dużej obudowie typu Midi Tower.

Zestawy wielokanałowe RAM

Przed zakupem pamięci RAM powinieneś też sprawdzić w specyfikacji twojej płyty głównej, jaka jest jej zalecana konfiguracja. Kości mogą być zainstalowane w dwóch gniazdach, trzech lub czterech z identycznymi modułami pamięci. Możesz się więc spotkać na przykład z konfiguracją podwójną (na przykład 2 x 8 GB), konfiguracją potrójną (na przykład 3 x 8 GB) lub konfiguracją poczwórną (na przykład 4 x 8 GB).

Pamięć RAM do serwerów

Pamięć RAM dla serwera cechuje się niezawodnością i energooszczędnością. Modele przeznaczone do serwerów bardzo często posiadają mechanizmy kontroli błędów – na przykład ECC, czy ECC-R. Dodatkowo możemy w nich spotkać odpowiednie zabezpieczenia w postaci choćby czujników temperatury.

Dla kogo pamięć RAM z korekcją błędów ECC?

Podstawowym przeznaczeniem pamięci RAM z korekcją błędów ECC są zastosowania serwerowe. Technologia ta pozwala na stabilne działanie komputera pracującego nieprzerwanie 24h/dobę. Płyty główne do domowych PC raczej nie posiadają obsługi pamięci RAM ECC, dlatego podczas zakupów nie powinieneś zwracać uwagi na tą cechę.

Pamięci RAM dedykowane

Przed wyborem, jaka pamięć RAM odpowiada na potrzeby Twojego komputera, warto sprawdzić, czy do twojego modelu komputera, czy notebooka nie ma w ofercie pamięci RAM dedykowanej. Jest to kość pamięci przeznaczona do konkretnego modelu komputera. Przeważnie została ona na nim dokładnie przetestowana i sprawdzona. Często zdarza się, że producenci płyt głównych zamieszczają w ich specyfikacji listę pamięci przeznaczonych do danego modelu. Warto kierować się tymi wskazaniami.

Pamięć RAM dla graczy

Na rynku można spotkać pamięci RAM reklamowane jako pamięć RAM dla gracza. Zwykle są to moduły o wyższym taktowaniu, które wyróżniają się efektowną stylistyką radiatora – nierzadko są to pamięci RAM z RGB. Takie pamięci powinny zainteresować osoby oczekujące wyższej wydajności lub ceniące efektowne przyozdobienie komputera podświetleniem LED. Nie są jednak niezbędne do uruchomienia gry.

Mogą Cię zainteresować:

• Ranking pamięci RAM – polecane pamięci DDR4 i DDR5
• Ile RAMu do gier? Jaką pamięć RAM do komputera gamingowego wybrać?
• Z czego składa się komputer?
• Jaką kartę pamięci wybrać? SDHC, SDXC, microSD, CF?
• Jak zwiększyć pamięć RAM w laptopie? Jaki RAM do laptopa?
• Jak działa system Mac OS? Poradnik dla początkujących